
NEOM Projesi Sadece Şehri Değil, Havasını da Değiştiriyor: 8 Trilyon Dolarlık İklim Oyunu
Suudi Arabistan’ın çöl ortasında inşa ettiği devasa NEOM kenti, sadece mimarisiyle değil, bölgesel iklim sistemlerini etkileme potansiyeliyle de tartışılıyor. Uzmanlar, 500 metrelik yapay duvarların rüzgarı yönlendireceğini, çöl fırtınalarını şiddetlendirebileceğini ve yağış rejimini bozabileceğini belirtiyor.
Daha önceki analizlere göre Suudi Arabistan'ın vizyon projesi Neom, şimdiye kadar 50 milyar dolardan fazla yatırım aldı ve toplam maliyetin 8,8 trilyon dolara ulaşabileceği tahmin ediliyor. Proje kapsamında çölde devasa ve fütüristik şehirler kurulacakken bunların etkileri sadece finans odaklı olmayacak. Uzmanlara göre bu projeler bölgede hava durumunu bile etkileyecek.
“İklim Sistemleri Bozulabilir”
Uzmanlara göre Neom’un yarattığı çevresel etki öyle büyük olabilir ki, bölgesel iklimi bile değiştirebilir. Atmosfer fiziği ve kimyası uzmanı Prof. Donald Wuebbles, Financial Times’a verdiği demeçte Neom’un inşa sürecinin bölgedeki hava sistemlerini olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu. Aynı zamanda projeye danışmanlık yapan Wuebbles, özellikle yağış düzenlerinde değişiklikler, daha yoğun kum fırtınaları ve rüzgarların şiddetlenmesi gibi risklere dikkat çekti.
Kentsel alanların genellikle "ısı adası etkisi" yarattığı biliniyor. Ancak Neom gibi devasa bir yapının etkisi, alışık olduğumuzun çok ötesinde olabilir. Özellikle projenin önemli bir ayağı olan The Line’ın etkisi en büyük yapı olması bekleniyor. 500 metre yüksekliğe ve 170 kilometre uzunluğa ulaşacak olan The Line adlı ana yapı, sadece boyutuyla değil, yansıtıcı dış cephesiyle de kuşlar başta olmak üzere bölgedeki doğal yaşamı tehdit edebilir. Ayrıca çölün ortasında adeta bir duvar görevi görecek ve iki tarafı birbirinden ayıracak.
Dünyadaki çeliğin 5’te 1’i harcanacak
Neom’un sadece çevre üzerindeki gelecekteki etkisi değil, inşa sürecindeki kaynak tüketimi de büyük endişe yaratıyor. Wuebbles’a göre The Line tek başına, dünya çelik üretiminin yüzde 20’sine yakınını tüketecek. Bölgedeki dev beton üretim tesisleri ise karbon salımını şimdiden artırmış durumda.
Suudi Arabistan’ın bu dev projesi yalnızca The Line’dan ibaret değil. Aynı bölgede Oxagon, Treyam, Epicon gibi başka mega yapılar da yükseliyor. Tüm bu projelerin ortak noktası ise: devasa ölçek, hızlı inşa süreci ve tartışmalı çevresel etkiler.
Neom tamamlanır mı bilinmez ama Suudi Arabistan bu projeye milyarlar dökmeye devam ediyor. Her ne kadar projelerde çeşitli sorunlar ve gecikmeler yaşanıyor olsa da The Line’ın ilk fazı yükselmeye başladı bile. Üstelik ülke genelinde, Mukaab ve JEC Tower gibi diğer dev projeler de eş zamanlı olarak ilerliyor. Ülke, Neom ile hem küresel turizmde söz sahibi olmayı hem de teknoloji ve sürdürülebilirlik alanında yeni bir vitrin oluşturmayı hedefliyor.