PKK Feshetti, Sıra Silahlarda: Çekilme ve Teslim Planı Nasıl Olacak?

PKK Feshetti, Sıra Silahlarda: Çekilme ve Teslim Planı Nasıl Olacak?

PKK’nin 12. Kongre ile kendini fesh etmesi kararı ardından silahları nasıl bırakacağı merak konusu oldu.

Teslim işlemleri, uluslararası gözlemcilerin katılımıyla gerçekleştirilecek.

Silah bırakma sürecinin Birleşmiş Milletler gözetiminde Kürdistan Bölgesi’nin 3 noktasında gerçekleşeceği ileri sürüldü.

Silahların bırakılacağı bölgeler ise Kürdistan Bölgesi'nin Duhok vilayetine bağlı Amediye ilçesi, Kani Masi nahiyesi, Erbil’in Binar ve Koyê ilçeleri ile Süleymaniye’nin Ranya ile Seyid Sadık ilçesi silah teslim noktaları olarak belirlendiği kaydedildi.

Silahları kim toplayacak?

Silahların toplanması konusunda uluslararası gözlemcilerden oluşan ortak bir komisyon kurulması gündemde. Ayrıca örgüt içindeki 3500 “suça karışmamış” PKK üyesinin Türkiye’ye gideceği, bu kişilerin hukuki durumlarının ayrı değerlendirileceği belirtiliyor.

Eski AK Parti milletvekili Şamil Tayyar ise 300'e yakın PKK yöneticisinin Güney Afrika, Norveç gibi üçüncü ülkelere gideceğini iddia etti. Tayyar “suça bulaşmamış” örgüt üyeleri kimliğini taşıdığı ülkelere döneceğini, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan yaklaşık 4 bin kişi kademeli olarak sınırda teslim alınacağını söyledi.

"PKK’nin silah bırakması için Ankara-Erbil-Bağdat’ın anlaşmasına ihtiyaç var”

Rûdaw’a konuşan Eski Peşmerge Bakanı Sekreteri ve askeri uzman Cebar Yawer, "Silah bırakma kararı doğru bir karardır ancak hâlâ geleceğe dair bir plan açıklanmadı çünkü süreç karmaşık ve birkaç gün içinde uygulamaya konacak gibi görünmüyor" dedi.
Cebar Yawer şunları söyledi:
"PKK güçlerinin çoğu Kürdistan Bölgesi topraklarında bulunuyor, Kuzey Kürdistan ya da Türkiye sınırları içinde değil. Dolayısıyla onların silahları da Türkiye topraklarında değildir. Bu nedenle, silah bırakma öncesinde Ankara, Bağdat ve Erbil'in ortak bir komisyon kurması ve birlikte hareket etmesi gerekir."

Kayyım belediye başkanları görevlerine dönecek

Kayyım atanan belediyelerdeki başkanların görevlerine iadesi söz konusu olacak. Tayyar ayrıca, "Şunu eklemek isterim; masa başındaki kararlardan daha çok sahadaki uygulamalar, sürecin seyrini somutlaştıracak." dedi.

İşte Şamil Tayyar'ın o paylaşımının tamamı:

“Sürecin içinden bir bürokrat dostumuz, şöyle bir yol haritası çizdi:

-Örgüt içindeki ihtilafı Öcalan doğrudan devreye girerek çözdü.

-Silahlar, Süleymaniye ve Erbil'de Türkiye'nin gözetiminde teslim edilecek.

-Örgütün üst düzey 300'e yakın yöneticisi Güney Afrika, Norveç gibi üçüncü ülkelere gidecek, İran, Irak ve Suriye asla olmayacak.

-Suça bulaşmamış örgüt üyeleri kimliğini taşıdığı ülkelere dönecek, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan yaklaşık 4 bin kişi kademeli olarak sınırda teslim alınacak.

-İlk aşamada Diyarbakır annelerinin evlatlarının dönüşü sağlanacak.

-Öcalan, İmralı'da kalacak.

-ABD ve Fransa gibi garantör ülke olmayacak.

-Yeni İnfaz Kanunu'ndan PKK'lılar da yararlanacak, ileri yaşta ve hasta olanların tahliyesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak.

-Sürecin seyrine göre yeni Anayasa için Mecliste işbirliği zemini aranacak, ceza mevzuatı yeniden düzenlenecek, ileri aşamada toplumsal mutabakat oluştuğunda kısmi af gündeme gelebilecek.

-DEM'in yeniden yapılanması kaçınılmaz olacak ancak PKK adını kullanamayacak.

-PKK kendini feshedip terör son bulunca kayyım atanan belediyelerdeki başkanların görevlerine iadesi söz konusu olacak.

-Türkiye, örgütten koparak yeni yapılanmaya gidilme ihtimali karşısında uzun süre bölgeden çekilmeyecek.

-Suriye'deki YPG yapılanması, Şam yönetimiyle birlikte planlanacak, Suriyeli olmayan örgüt üyeleri sınır dışına çıkarılacak, kalanlar Suriye ordusuna katılacak.”

Normalde BM'de süreç nasıl işler?

Birleşmiş Milletler’in Silahsızlanma, Silahların Toplanması ve Entegrasyon (DDR) Programına göre, bir silahlı grubun silah bırakma süreci genel olarak şu aşamaları kapsar:

  • Müzakere ve mutabakat: Öncelikle taraflar arasında bir barış anlaşması veya ateşkes imzalanır ve silah bırakma koşulları belirlenir.
  • Planlama: Sürecin uygulanmasına dair bir plan hazırlanır, silah bırakılacak yerler belirlenir, silahların toplanması ve sürecin denetlenmesi sağlanır.
  • Kayıt: Silahlı grubun üyeleri ve kimlik bilgileri kaydedilir.
  • Silahların teslimi: Grup üyeleri belirlenen yerlerde silahlarını teslim eder.
  • Silahların ayrıştırılması ve korunması: Silahlar ayrıştırılır, sayılır, kayda alınır ve ardından imha edilir ya da depolanır.
  • Ayrıştırma: Grup üyeleri birbirinden ayrılır ve askeri yapının dışına çıkarılır.
  • Topluma yeniden kazandırma: Eski silahlı grup üyelerine rehberlik, eğitim ve iş olanakları gibi hizmetler sunularak topluma yeniden kazandırılmaları sağlanır.
  • Denetleme: Sürecin başarıyla ilerlemesi için uzun vadeli izleme yapılır.