EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle birlikte şartlar netleşti. Prim ve yıl şartını doldurup başvuruda bulunan EYT'liler ilk maaşlarını 5 Nisan'dan itibaren almaya başladı. Yasaya dahil olamayanlar erken emeklilik fırsatlarını araştırıyor. Bilindiği üzere emeklilik sistemimizde belli yaş, prim ve yıl şartını doldurmamız gerekiyor. Ancak bazı durumlarda SGK yaş ve yıl şartını geriye çekerek erken emeklilik imkanı sağlıyor. Peki, kimler erken emekli olacak? İşte detaylar...

Milyonların yüzünü güldüren yapılandırma yasası pek çok EYT'liye emeklilik yolunu açtı. Bağ-Kur prim borcu olanlar bunları yapılandırma kapsamında ödeyerek emekli olurken, primini kendisi yatıranlar da son 1 yıllık günlerini yapılandırmayla kazanabiliyor. İşte detayları...

Hangi prim borçları kapsamda?

Sigorta, Genel Sağlık Sigortası, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası, topluluk sigortası primi borçları, idari para cezası, iş kazası ve meslek hastalığından rücu edilen alacaklar, asgari işçilik değerlendirmesi sonucu tespit edilen eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi borçları yapılandırma kapsamında bulunuyor.

Peşin ödeme için yeterli nakit parası olmayanlar ne yapmalı?

Prim borcunu ödeyerek emekli olacaklar için bankalar kredi imkanı sunuyor. Krediyle peşin ödeme avantajı kapsamında borcu kapatmak, geri ödemeyi de emekli maaşıyla aydan aya yapmak mümkün. Peşin ödeme için son tarih de 30 Haziran.

Part-time çalışanlar da eksik primlerini tamamlayabilecek mi?

Kısmi süreli çalışanlar ay içerisinde eksik kalan günlerini isteğe bağlı olarak ödeyebiliyor. Part-time yani kısmi süreli çalışanlar da isteğe bağlı sigortalılık sürelerini yapılandırarak eksik günlerini tamamlayabilecek. Mart'ta başvuranlar 2022 yılı Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ayına ait süreleri yatırabilecek. Bu ay başvuranlar Mayıs 2022'den; Mayıs'ta başvuru yapanlar ise Haziran 2022'den sonraki primleri ödeyebilecek.

Yapılandırma kapsamında ödeyenler ne kazanacak?

31 Mayıs'a kadar yapılandırma başvurusunda bulunanların gecikme faiz ve cezaları silinecek. Bunun yerine enflasyon farkı hesaplanacak. Peşin ödeme yapanlar hesaplanan enflasyon farkının da yüzde 90'ını ödemeyecek. İsteyenlere 48 aya kadar taksitle ödeme imkanı da var. Bu durumda ana para ve enflasyon farkına taksit sayısına göre belirlenen katsayı da ekleniyor. Ancak prim borcu olduğu için emekli olamayanların yapılandırmaya başvurması yetmiyor, ödemeyi de yapması gerekiyor. Taksitle ödeme seçilirse, ödeme tamamlanmadan emeklilik başvurusu yapılmayacağı dikkate alınmalı.

Geçmişe dönük yatırılmayan isteğe bağlı ödemeleri yapılıp prim kazanılabilir mi?

2008'den sonraki isteğe bağlı sigorta primlerinin sigortalılık süresinden sayılması için 12 ay içinde yatırılması gerekiyor. Bu kapsamda yatırılmayan primler varsa bunlar geriye dönük yapılandırma kapsamında ödenebiliyor. Ancak burada süreye de dikkat etmek gerekiyor. Mart'ta başvuranlar 2022 yılı Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım, Aralık ayına ait isteğe bağlı prim borçlarını yatırabilecek. Bu ay başvuranlar Mayıs 2022'den; Mayıs'ta başvuru yapanlar ise Haziran 2022'den yıl sonuna kadar olan primlerini ödeyerek kazanabilecek.

Kimler ihya yapabiliyor?

İhya yapılandırma kapsamında yer almıyor. Geçmişte Bağ-Kur prim borçları silinip hizmet süreleri dondurulanların bunları ihya etme imkanı da var. En az başvuru tarihindeki günlük asgari ücretin yüzde 34.5'i oranında prim ödenerek ihya işlemi gerçekleştiriliyor. Mevcut asgari ücrete göre 1 gün için 115,09, 1 ay için 3 bin 452 lira 70 kuruş yatırılması gerekiyor.

KISMİ EMEKLİLİK NEDİR, KİMLERİ KAPSIYOR?

8 Eylül 1999 öncesinde geçerli olan düzenleme kapsamında, 3600 prim günü, 15 yıl sigortalılık süresini dolduran 50 yaş ve üzeri kadınlar ile 55 yaş ve üzeri erkek SSK'lı çalışanlar kısmi emekli olabiliyordu. Yine yaş şartları ve sigortalılık yılları aynı olmakla beraber 5 bin 400 prim gününü tamamlayan Bağ-Kur'ular'da kısmi emeklilikten yararlanabiliyordu.

EYT KISMİ EMEKLİLİK VAR MI?

EYT düzenlemesinde 3600 prim günü kapsamda yer almıyor. Kısmi emeklilikte 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabiliyor. Bunun için yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını buluyor. 1999 yılından önce sigortalı olmuş olan kişiler, 3600 gün prim ödemeye bağlı olarak 15 sene kapsamında emekli olmaktadırlar.

ENGELLİLERDE ERKEN EMEKLİLİK İMKÂNI

Engellilik oranı yüzde 50-59 arasında olan memurlar en az 16 yıldan beri sigortalı olurlarsa 4320 gün prime sahip olmaları durumunda yaşa takılmadan emeklilik hakkı kazanıyor. Memurlara yönelik sonradan gerçekleşen engellilik halinde erken emeklilik fırsatı sunuluyor.

Bu durumda engel oranı 40-49 arasında olanlara 6 bin 480 prim (18 yıl) ödemek kaydıyla emeklilik hakkı doğuyor. Engel oranı yüzde 50-59 arasında olan memurlar, en az 5 bin 760 (16 yıl) prim ödediği takdirde emeklilik hakkına kavuşuyor. Örnekle açıklamak gerekirse 2 Temmuz 1976 doğumlu Suat Bey ilk kez 1992 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladı. Suat Bey'in yüzde 40 engelli olmasıyla birlikte toplamda 3 bin 680 gün primi bulunuyor.

MALULEN EMEKLİLİK İÇİN PRİM VE YIL ŞARTI VAR

SGK'nin ilgili yasaları, memur yani Emekli Sandığı (4/c) mensupları ve Bağ-Kurlular (4/b) malulen emekliliği 1 Ekim 2008 sonrasında mümkün hale getirdi. Bu kapsamda yasa, doğuştan malullüğü olanlar ile sonradan malullüğü olanlara prim ve yıl esasından ayırdı.

Bu kapsamda en az yüzde 40 doğuştan engelli raporu olan vatandaşlar 5 bin 400 prim yani 15 yıl çalışma şartı ile malulen emekli olabiliyorken, yüzde 49 engeli bulunan vatandaşlar için bu süre 18 yıl ve 4 bin 680 prim; yüzde 50 ile 59 engeli olan vatandaşlar için ise bu süre 16 yıl ve 4 bin 320 prim olarak belirlendi.

EYT'den sonra 2. tarihi reform! SSK-Bağkur prim günü eşitleniyor: 5 yıl erken emeklilik imkanı! Son dakika haberi...Milyonlarca esnafı ilgilendiren EYT'den sonra emeklilikte ikinci tarihi reform için harekete geçildi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in müjdesini verdiği küçük esnafı daha az primle emekli edecek modele ilişkin reforma son şekli verildikten sonra yasa teklifi haline getirilecek. İşte detaylar..

Milyonlarca esnafın heyecanla beklediği prim reformunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:

1-Emeklilik açısından Bağ-Kur ile SGK arasındaki farklar neler? 2008'de gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur'lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi.

Bu nedenle Bağ-Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor. SSK'da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor.

Normal koşullarda SGK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş, sigorta tescil tarihi esas alınırken, Bağ-Kur da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SSK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor.