Sıtma Nedir?
Sıtma, enfekte Anofel türü dişi sivrisineklerin ısırması yoluyla insanlara bulaşan bir hastalıktır. Nadir de olsa, kan nakli, ortak enjektör kullanımı veya anneden bebeğe doğum sırasında da geçebilir. Hastalık, özellikle Afrika, Güneydoğu Asya ve Güney Amerika gibi bölgelerde yaygındır.
Sıtmanın Belirtileri Nelerdir?
Sıtma belirtileri, enfekte sivrisinek ısırığından sonra genellikle 7 ila 30 gün içerisinde ortaya çıkar. Belirtiler şunlardır:
-
Yüksek ateş ve titreme atakları
-
Şiddetli terleme
-
Baş ağrısı
-
Kas ve eklem ağrıları
-
Aşırı yorgunluk ve halsizlik
-
Bulantı, kusma ve ishal
-
Karın ağrısı
-
Kansızlık (anemi)
-
Sarılık (cilt ve gözlerde sararma)
-
İleri vakalarda nöbet ve bilinç kaybı
Bu belirtiler görüldüğünde, özellikle riskli bölgelere seyahat öyküsü varsa, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Sıtma Kimler İçin Daha Risklidir?
Bazı gruplar sıtmaya karşı daha savunmasızdır:
-
5 yaş altı çocuklar
-
Hamile kadınlar
-
Bağışıklık sistemi zayıf bireyler
-
Sıtmanın yaygın olduğu bölgelere seyahat eden kişiler
Tedavi edilmeyen sıtma, karaciğer ve böbrek yetmezliğine, beyin hasarına, solunum problemlerine ve ölüme yol açabilir.
Türkiye’de Sıtma Durumu
Türkiye'de sıtma, geçmişte ciddi bir halk sağlığı sorunu iken, alınan önlemler sayesinde büyük ölçüde kontrol altına alınmıştır. Ancak yurtdışından gelen ithal vakalar hâlâ görülmektedir. Bu nedenle özellikle yurtdışı seyahatlerinden dönen kişilerin dikkatli olması gerekir.
Sıtma Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Sıtmayı önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır:
-
Sivrisinek üreme alanlarının kurutulması ve ilaçlanması
-
Sivrisinek kovucu sprey ve sineklik kullanımı
-
Gece yatarken cibinlik (sineklikli tül) kullanılması
-
Riskli bölgelere seyahat eden kişilerin koruyucu ilaç kullanması
-
Sıtmalı kişilerin erken teşhis ve tedavi edilmesi
Seyahat öncesi doktor tavsiyesi almak ve koruyucu önlemler uygulamak hayati önem taşır.
Sonuç
Sivrisinek ısırığı basit gibi görünse de sıtma gibi ölümcül hastalıklara yol açabilir. Bu nedenle hem bireysel önlemler almak hem de toplumsal bilinç oluşturmak büyük önem taşır. Unutmayın, erken tanı ve etkili tedavi hayat kurtarır!