Türkiye’nin farklı şehirlerinde asırlardır süregelen türbe geleneği, modern çağda da etkisini sürdürüyor. Özellikle Anadolu’nun kırsal bölgelerinde, vatandaşlar bazı türbelerin toprağını kutsal sayıyor. Hâlâ şifa bulmak, dileklerinin kabul olması ve kötü enerjiden korunmak için bu toprağı yiyenler var.
Bu gelenek, yaklaşık 200 yıldır sürdüğü bilinen belirli türbelerde daha yoğun görülüyor. Ziyaretçiler, dualarını ettikten sonra türbenin belirli bir noktasından alınan toprağı küçük miktarlarda tüketerek "manevi şifa" arıyor.
Nerede Yaşanıyor?
Tokat’ın Almus ilçesine bağlı Kızılöz köyünde, yüzyıllardır süren bir inanç geleneği dikkat çekiyor. Köy halkı ve çevre illerden gelen ziyaretçiler, Ali Baba Türbesi’ne giderek şifa arıyor. Bu gelenek kapsamında vatandaşlar, türbeden toprak yiyerek dua ediyor, türbenin çevresindeki otları keserek niyetlerde bulunuyor.
Yaklaşık 200 yıllık bir geçmişe sahip olan bu gelenek, her yıl özellikle bahar ve yaz aylarında yoğun ilgi görüyor. İnançlı kişiler, çeşitli dileklerde bulunmak ve manevi huzur bulmak amacıyla türbeyi ziyaret ediyor.
“Toprağından bir tutam alıyoruz, dua edip niyetimizi söylüyoruz. Büyüklerimizden böyle gördük,” diyor Kızılözlü bir köylü.
Ot Kesip Niyet Diliyorlar
Ziyaretçiler yalnızca toprak yemiyor; aynı zamanda türbenin çevresindeki bazı özel otları keserek evlerine götürüyor. Bu otlar, niyet tutulduktan sonra kapı eşiğine veya yastık altına konularak saklanıyor. Halk arasında bu otların koruyucu etkisi olduğuna inanılıyor.
Şifa ve Korunma Umudu
Ali Baba Türbesi’nin hastalıklara, nazara ve maddi sıkıntılara iyi geldiğine inanılıyor. Türbenin, özellikle çocuk sahibi olmak isteyenler ya da ağır hastalıklarla mücadele edenler tarafından sıkça ziyaret edildiği belirtiliyor.
Bu gelenek, bölge halkı için sadece bir inanç değil, aynı zamanda kuşaktan kuşağa aktarılan bir kültürel miras olarak görülüyor.
Bu uygulama en çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, ayrıca İç Anadolu'nun bazı kasabalarında görülüyor. Adıyaman, Malatya, Şanlıurfa, Tokat ve Yozgat gibi illerde, türbelerin çevresine yılın belirli zamanlarında ziyaretçi akını yaşanıyor.
Halk arasında bu türbelerin kerametli olduğuna, toprağın şifalı olduğuna ve duaların daha çabuk kabul olacağına inanılıyor.
Amaç: Şifa, Korunma ve İnanç
Ziyaretçiler bu geleneği sadece hastalıklar için değil; çocuk sahibi olmak, iş bulmak, korunmak veya ailevi huzur gibi konular için de sürdürüyor. Çoğu kişi, toprağın bir kısmını suya karıştırıp içtiklerini ya da bir mendile sararak evde tuttuklarını söylüyor.
"Bize büyüklerimizden kaldı. Her gelişimizde dua ediyoruz. İnancımız budur," diyor bölge halkından biri.
Uzmanlardan Uyarı
Sağlık uzmanları ise bu geleneğin hijyenik olmadığını vurguluyor. Toprakta bulunabilecek mikroorganizmaların sağlık riski oluşturabileceği konusunda uyarıda bulunan doktorlar, bu tarz uygulamaların tıbbi tedavi yerine geçmemesi gerektiğini hatırlatıyor.
Ancak buna rağmen birçok kişi, “niyet önemli” diyerek bu uygulamayı sürdürmekte ısrarcı. Onlara göre, bu sadece bir toprak değil, inancın ta kendisi.